در پروژه‌های برقی و سیستم‌های الکتریکی، ترانس جریان یکی از کلیدی‌ترین و کاربردی‌ترین تجهیزاتی است که مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ این دستگاه پیچیده؛ اما حیاتی به اندازه‌گیری دقیق جریان‌های برق در سیستم‌های توزیع و انتقال برق کمک می‌کند. ترانس جریان عمدتاً به‌صورت یک حلقه آهنی محکم ساخته می‌شود که جریان مورد اندازه‌گیری از طریق آن عبور می‌کند.
این حلقه آهنی به‌ازای جریان ورودی نسبت به جریان خروجی یک نسبت ثابت ایجاد می‌کند، به‌عبارت‌دیگر، جریان ولتاژ خروجی ترانس جریان نمایانگری از جریان ورودی می‌باشد. ترانس جریان به دلیل دقت بالا و عملکرد قابل‌اعتماد خود در اندازه‌گیری جریان‌ها، از اهمیت بسیاری در سیستم‌های برق و تجهیزات الکترونیکی برخوردار است و در کنار ترانس توان و ترانس ولتاژ از ابزارهای اساسی مورد استفاده در صنعت برق به شمار می‌آید. در jbh بیشتر آن را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
ترانس جریان (Current Transformer) یک ابزار برق کلیدی است که برای اندازه‌گیری جریان‌های برق متناوب (AC) پیش از محافظ برق به کار می‌رود. این دستگاه عملکردی شبیه به ترانسفورماتور دارد، اما با اختلافات مهمی که در طراحی و عملکرد آن وجود دارد. هدف اصلی ترانس جریان، تبدیل جریان بزرگ‌تر به یک مقدار جریان کوچک‌تر و قابل‌اندازه‌گیری و مانیتورینگ است که به‌عنوان ورودی به تجهیزات اندازه‌گیری و حفاظتی برق مورد استفاده قرار می‌گیرد.
از ترانس جریان در انواع مختلف تجهیزات برقی مانند رله‌های حفاظتی، آمپرمترها، محافظ ولتاژ و دستگاه‌های کنترلی بهره‌برداری می‌شود و نقش بسیار مهمی در اطمینان از عملکرد امن و صحیح سیستم‌های برقی ایفا می‌کند.
ترانس جریان (Current Transformer) یک دستگاه برقی پیچیده و مؤثر در اندازه‌گیری جریان‌های برق متناوب (AC) است که از تعدادی اجزای مهم تشکیل شده است:
هسته مغناطیسی ترانس جریان عمدتاً از جنس آهن سیلیسیوم (Silicon Steel) ساخته می‌شود. این هسته به شکل حلقه یا تروئیدال (toroidal) طراحی می‌شود و وظیفه تبدیل جریان ورودی به جریان خروجی با نسبت ثابت را دارد. هسته مغناطیسی باعث ایجاد میدان مغناطیسی حول جریان ورودی می‌شود.
در درجه اول پیچ‌های اولیه ترانس جریان به دور مغناطیسی آهنی سیلیسیومی قرار می‌گیرند و جریانی که قرار است اندازه‌گیری شود، از طریق این پیچها عبور می‌کند. تعداد دورهای پیچ‌های اولیه به نسبت ترانس تعیین می‌شود و تعیین‌کننده نسبت ترانس است.
پیچ‌های ثانویه نیز به دور هسته مغناطیسی قرار می‌گیرند. جریان خروجی که برای اندازه‌گیری به تجهیزات دیگری منتقل می‌شود، از طریق این پیچها تولید می‌شود. تعداد دورهای پیچ‌های ثانویه نسبت به پیچ‌های اولیه کمتر است و بسته به نسبت ترانس، مقدار جریان خروجی تعیین می‌شود.
ترانس جریان دارای ترمینال و لیبل مخصوص است که به کاربران کمک می‌کند تا به‌راحتی اتصالات و عملکرد ترانس را در سیستم برقی شناسایی و مشخص کنند؛ این ترمینال‌ها معمولاً با نام‌های متفاوتی برای جریان ولتاژ اتصال می‌یابند.
این قطعه کلیدی ممکن است دارای محافظت‌های جانبی باشد که برای محافظت از دستگاه در مواجهه با شرایط نامطلوب مانند افزایش ناگهانی جریان، بار کوتاه، یا افزایش دما اجرا می‌شوند.
در ترانس جریان به‌عنوان محافظ ولتاژ جریان، مواد عایقی برای جدا کردن پیچ‌های اولیه و ثانویه و همچنین جلوگیری از نشتی جریان از آنها استفاده می‌شود. این مواد عمدتاً از پلاستیک‌ها یا رزین‌های عایقی تشکیل شده‌اند.
همچنین، ترانس جریان ممکن است دارای اجزای دیگری مانند پوشش خارجی یا بسته‌بندی مناسب برای محافظت از دستگاه باشد.
ترانس جریان (Current Transformer) در انواع مختلف برای مصارف مختلف در صنعت برق و الکترونیک استفاده می‌شود که دامنه کاربرد آن بر مبنای مشخصه‌ها، ولتاژ و جریان برق و نوع اندازه‌گیری و البته کاربری معین می‌گردد:
این نوع ترانس‌ها به‌منظور اندازه‌گیری دقیق جریان‌های برق AC در دستگاه‌های اندازه‌گیری مانند آمپرمترها و ولت‌مترها استفاده می‌شوند. طراحی آنها به‌گونه‌ای است که دقت بالا داشته باشند و تا حد ممکن از هر گونه خطا و تداخل جلوگیری کنند.
و این نوع ترانس‌ها برای سیستم‌های حفاظتی در شبکه‌های برق استفاده می‌شوند. آنها نقش مهمی در شناسایی و محافظت از اتفاقات نامطلوب مانند برق‌گرفتگی و افزایش ناگهانی جریان ایفا می‌کنند.
مدل‌های Core-balance معمولاً در سیستم‌هایی با نقاط کور بالانس استفاده می‌شوند تا به‌عنوان یک حسگر تشخیص افتراقی جریان مورد استفاده قرار گیرند و در صورت وقوع اختلال‌های جریان اعمال مداخله و قطع خودکار تغذیه را انجام دهند.
نوع دیگری از ترانس‌ها در برخی شرایط به‌عنوان تجهیزات مداخله‌گر برای کنترل و مداخله در سیستم‌های برقی مورد بهره برداری قرار خواهد گرفت؛ از جمله تجهیزاتی هستند که مهم‌ترین نقش را در مداخله‌های عملیاتی در سیستم‌های قدرتی ایفا می‌کنند.
در مقابل اما این نوع ترانس‌ها برای اندازه‌گیری و حفاظت در سیستم‌های برق با فشار متوسط (معمولاً بین 1 کیلوولت تا 69 کیلوولت) کاربرد دارد. آنها دارای مشخصات تکنیکی و ساختارهایی مناسب برای این محیط‌های خاص هستند.
ترانس‌های فشارضعیف برای اندازه‌گیری و حفاظت در سیستم‌های برق با فشار ضعیف (کمتر از 1 کیلوولت) مورد استفاده قرار می‌گیرند، معمولاً در تجهیزات الکتریکی در محیط‌های کم ولتاژ.
و در ادامه این نوع ترانس‌ها برای اندازه‌گیری جریان‌های بسیار بزرگ در برخی از برنامه‌های خاص مانند تولید و انتقال برق با جریان‌های بالا استفاده می‌شوند.
این ترانس‌ها معمولاً برای اندازه‌گیری جریان‌های کوچک‌تر و کنترل سیستم‌های الکتریکی و صنعتی با جریان‌های پایین کاربرد خواهند داشت.
ترانس‌های جریان (Current Transformers) به‌عنوان ابزارهای برق حیاتی در مختلف صنایع و برنامه‌های برقی مورد استفاده قرار می‌گیرند؛ کاربردهای اصلی ترانس‌های جریان:
ترانس‌های جریان از اهمیت بسیاری در صنعت برق برخوردارند و نقش اساسی در اندازه‌گیری، کنترل، و حفاظت از سیستم‌های برقی و تجهیزات الکترونیکی ایفا می‌کنند.
انتخاب ترانس جریان (Current Transformer) برای یک برنامه خاص نیاز به مراعات عوامل مختلف دارد تا اندازه‌گیری جریان به‌صورت دقیق انجام شود:
باتوجه‌به این عوامل، انتخاب ترانس جریان مناسب اساسی است تا اندازه‌گیری جریان به‌صورت دقیق و قابل‌اعتماد انجام شود و سیستم‌های برقی به‌خوبی کنترل و مدیریت شوند.
ترانس جریان یک وسیله بسیار پراستفاده است که برای اندازه‌گیری جریان‌های برق متناوب (AC) استفاده می‌شود. این دستگاه از تعدادی اجزای اساسی تشکیل شده است، از جمله هسته مغناطیسی، پیچ‌های اولیه و ثانویه، معاینه گرها و دسته‌بندی‌ها، محافظت‌ها و مواد عایقی. ترانس جریان دارای انواع مختلفی است که شامل ترانس‌های ابزار دقیق برای اندازه‌گیری دقیق، ترانس‌های حفاظتی برای محافظت از سیستم‌های برقی، ترانس‌های کور بالانس برای تشخیص کاهش جریان، ترانس‌های مداخله‌گر برای مداخله در سیستم‌ها، ترانس‌های فشار متوسط وفشار ضعیف برای اندازه‌گیری در محیط‌های مختلف، و ترانس‌های جریان هسته بالا و پایین برای جریان‌های بزرگ و کوچک مورد استفاده قرار می‌گیرند.
این ترانس‌ها باتوجه‌به نیازهای مختلف صنعت برق و الکترونیک به کار می‌روند و نقش بسیار مهمی در اندازه‌گیری، مانیتورینگ، و حفاظت از شبکه‌های برق و تجهیزات الکتریکی ایفا می‌کنند.
در مجله اینترنتی JBH به‌روزترین و معتبرترین مقالات حوزه صنعت برق را بخوانید.
پشتیبانی آنلاین فروشگاه
